Avrupa Birliği’nin (AB), kendi ürünleri için ödenen karbon fiyatı ile ithal mallar için ödenen karbon fiyatını eşitlemeye yönelik Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın (CBAM) raporlama şartı getiren geçiş aşaması 1 Ekim’den itibaren yürürlüğe girecek.
AB Komisyonu, sınırda karbon vergisi uygulanmasını içeren CBAM’da geçiş aşamasının 1 Ekim’de uygulamaya gireceğini duyurdu.
Açıklamada, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın bir parçası olan ve emisyonları azaltmayı hedefleyen CBAM’ın AB’nin karbon kaçağıyla mücadele aracı olduğu belirtildi.
“CBAM, yerli ürünler ile ithal ürünler arasındaki karbon fiyatını eşitleyecek.” ifadesi kullanılan açıklamada, mekanizmayla üretimin AB’den daha düşük yeşil standartlara sahip ülkelere kaymasının veya AB ürünlerinin daha karbon yoğun ithal ürünlerle ikame edilmesinin önleneceği kaydedildi.
Açıklamada, CBAM’ın küresel endüstriyi daha yeşil ve daha sürdürülebilir teknolojileri benimsemeye teşvik eden, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarıyla uyumlu bir tedbir olduğuna dikkat çekildi.
Geçiş aşamasında CBAM’ın çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre, elektrik ve hidrojen ithalatına uygulanacağına işaret edilen açıklamada, AB ithalatçılarının bu ürünlerin hacmini ve üretim sırasında ortaya çıkan sera gazı emisyon miktarını raporlamak zorunda kalacağı belirtildi.
Açıklamada, AB ithalatçılarının bu aşamada herhangi bir ek ödememe yapmadan ürün alımına devam edebileceği ifade edildi.
İthalatçılardan 2023’ün son çeyreğine ilişkin veri toplamaları isteneceği anımsatılan açıklamada, ilk raporlarının 31 Ocak 2024’e kadar sunulması gerekeceği kaydedildi. Uygulamanın ilk yılı için CBAM yapısına, yerleşik emisyonların raporlanması için varsayılan değerlerin kullanılması gibi bazı esneklikler konulduğu belirtildi.
Geçiş aşamasının ithalatçılar, üreticiler ve yetkililer olmak üzere bütün paydaşlar için bir öğrenme dönemi olacağına dikkat çekilen açıklamada, AB Komisyonu’nun, 2026’da başlayacak nihai döneme yönelik metodolojiyi geliştirmek için faydalı bilgiler toplayacağının altı çizildi.
Açıklamada, 2026’dan itibaren ithalatçıların ürünlerinin sera gazlarına karşılık gelen sayıda “CBAM sertifikası” satın alıp teslim etmesi gerekeceği bildirilirken yeni mekanizma, AB üyesi olmayan ülkelerin iklim hedeflerini benzer seviyelere yükseltmelerini hedefliyor.
Sadece, AB ile aynı iklim hedefine ve çevre standardına sahip ülkeler, CBAM sertifikaları almadan AB’ye ihracat yapabilecek.
Kurallarla, üretimin AB’den daha gevşek iklim ve çevre politikalarına sahip ülkelere kaymasının önlenmesi amaçlanıyor.
