İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları 7 Ekim’den bu yana devam ederken, İngiltere’nin İsrail’e silah satışının durdurulması talebiyle yapılan başvuru yüksek mahkeme tarafından reddedildi. Davacı kuruluşlar, mahkemenin dile getirilen insan hakları ihlali eleştirileri ve endişelerine rağmen aldığı kararı temyiz edeceklerini açıkladı.
The Guardian gazetesinin aktardığına göre, Filistinli insan hakları örgütü El Hak ve İngiltere merkezli Küresel Yasal İşlem Ağı (Glan) silah ihracatı lisanslarının bloke edilmesi talebiyle aralık ayında Birleşik Krallık İş ve Ticaret Bakanlığı’na dava açmıştı. Kuruluşlar, Birleşik Krallık hükümetinin İsrail’in Gazze’de kullanabileceği İngiliz silahları için verdiği ihracat lisanslarının hukuki olarak incelenmesini talep etti.
‘HÜKÜMETİN KARARI İSRAİL’İ ETKİN BİR BİÇİNMDE SİLAHLANDIRIYOR’
El Hak isimli davacı kuruluşun genel direktörü Shawan Jabarin, hükümetin ‘İsrail’e Gazze’deki erkek, kadın ve çocuklara karşı askeri saldırganlığını devam ettirmek için silah sağlamaya devam etme kararının İsrail’i hayati öneme sahip sivil altyapıyı moloz yığınına çevirerek Gazze Şeridi’ni tamamen yok etmesi için etkin bir biçimde silahlandırdığını’ söyledi. Mahkemeye yapılan başvuruda da son yıllarda İngiliz silahlarının İsrail’e satışı için sağlanan lisansların askeri radar ve hedef alma ekipmanı ve askeri destek, muharip uçaklar ve deniz araçları için parçaların satışını kapsadığı ifade edildi.
Birleşik Krallık’ta halihazırda yürürlükte olan silah ihracatı kriterleri, bir silahın ciddi anlamda uluslararası hukuk ihlalinde kullanılması yönünde ‘açık bir risk’ olması durumunda, söz konusu silah ihracatı için lisans verilmemesini öngörüyor.
HOLLANDA TEMYİZ MAHKEMESİ F-35 PARÇASI SATIŞINI DURDURMUŞTU
Mahkeme ise bu başvuruya ilişkin kararında İş ve Ticaret Bakanlığı’nın böyle bir hak ihlali riskini değerlendirmesini öngören kriterlerin ‘net’ olması gerektiğine ve söz konusu olanın ‘ciddi bir ihlal’ olması gerektiğine hükmetti. Mahkeme kararında, hükümetin vardığı sonucun ‘mantıksız’ olduğuna hükmetmek için ‘aşılması zor bir engel’ olduğu ve ‘bu zorluğun burada aşılması yönünde gerçekçi bir şans olmadığı’ ifade edildi.
Benzer bir dava bir dava yakın zaman önce Hollanda’da da açılmıştı. Hollanda’da temyiz mahkemesi, 12 Şubat’ta uluslararası insancıl hukuk ihlalleri sebebiyle İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının satışının durdurulmasına karar vermişti. Lahey Temyiz Mahkemesi’nin açıklamasında, İsrail’in F-35’lerinin Gazze’de insancıl hukuku ciddi şekilde ihlal etme riskinin açık olduğuna dikkat çekilerek, “İsrail’in saldırıları, aralarında binlerce çocuğun da bulunduğu sivilleri orantısız şekilde öldürmüştür” denilmişti.
PRENS WILLIAM: ÇATIŞMALAR BİR AN ÖNCE SON BULMALI
Öte yandan, İngiltere Kralı 3’ünü Charles’ın oğlu ve tahtın varisi Prens William, İsrail’in abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarıyla ilgili yaptığı açıklamada ‘çatışmaların bir an önce son bulması’ çağrısı yaptı. Ana muhalefetteki İşçi Partisi de saldırıların başlamasından bu yana ilk kez Gazze’de ‘acil insani ateşkes’ çağrısında bulundu.’
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, Prens William, ‘Hamas’ın terörist saldırısından bu yana Orta Doğu’da yaşanan çatışmaların korkunç insani maliyetine’ dikkat çekti. Başkent Londra’daki Kızılhaç’ı ziyareti sırasında konuşan Prens William, Gazze’ye insani desteğin arttırılması ve rehinelerin serbest bırakılması ihtiyacından söz etti. Video bağlantısıyla Kızılhaç çalışanlarından bölgede yürütülen insani yardım çabaları hakkında bilgi alan Prens William, “Çok fazla insan öldürüldü” ifadelerini kullandı.
İŞÇİ PARTİSİ’NDEN ‘ACİL İNSANİ ATEŞKES’ ÇAĞRISI
İngiltere’deki ana muhalefet İşçi Partisi de çatışmaların başladığı ekim ayından bu yana ilk kez Gazze’de acil insani ateşkes çağrısında bulundu. Parti liderliği çatışmaların başlangıcında parti içinden gelen baskılara rağmen, ‘İsrail’in kendisini savunma hakkı’ olduğu gerekçesiyle ateşkes çağrısı yapmayı reddetmiş ‘insani ara’ çağrısı yapmıştı.
İskoçya Ulusal Partisi (SNP) kasım ayında ateşkes çağrısında bulunan bir önergeyi Parlamento’ya sunmuş, buna nasıl oy verileceği konusunda İşçi Partisi’nde günlerce süren tartışmaların ardından 10 milletvekili ateşkes çağrısına lehte oy vermek için partiden istifa etmiş, partinin 198 milletvekilinden 56’sı önergeyi desteklemişti.
Gölge Dışişleri Bakanı David Lammy, İşçi Partisi’nin pozisyonunun Gazze’deki durumun ‘evrim geçirmesi’ nedeniyle değiştiğini söyledi. Salı günü İşçi Partisi, SNP’nin ateşkes önergesine ilk kez ‘acil insani ateşkes’ ifadesini kullanan bir değişiklik önergesi sundu.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
